sizin yerimizə,
yerinizə
Форум о прекрасном: Турции и всем, что с ней связано |
Привет, Гость! Войдите или зарегистрируйтесь.
Вы здесь » Форум о прекрасном: Турции и всем, что с ней связано » Азербайджанский язык и культура Azeri and culture » Azərbaycan dili əlavə dərsləri - ikinci hissə
sizin yerimizə,
yerinizə
Dünən mən ərimlə bir yerdə şəhərə çıxdıq. Mən şəhəri bir qədər tanıyıram və ərimi də şəhərlə tanış etmək istədim. O, Azərbaycan dilini bir az bilir, ancaq heç başa düşmür. O, çox şey öyrənib, ancaq tez unudur. O, deyir ki, bu dil çox çətindir. Mən onunla razıyam (razı oluram?). O, düz olur (düz deyir?). Azərbaycan dili çətindir, ancaq mənim çox xoşuma gəlir. Mən onu məmnuniyyətlə öyrənirəm.
Biz getdik, İçəri Şəhəri bir az gəzdik. İçəri Şəhərdən çıxdıq və şəhərin mərkəzinə, “Fəvvarəlar” meydanına gəldik. Orada mağazları gəzdik, 3-4 şey ev üçün aldıq. Sonra taksi mindik (götürdük) və ərimin dostunun yanına getdik. Onun dostu ilə bir yerdə kafeyə düşdük.biz kafedə nahar etdik. Azadın dostu dedi ki, o Bakıya təzə gəlib və şəhəri heç tanımır. Biz ona dedik ki, Bakı çox qəşəng şəhərdir, bizim xoşumuza gəlir. Biz ona Bakının maraqlı yerləri haqqında danışdıq. Bir saat kafedə qaldıq. Yemeyimizi yedik, onlar çox pivə içdilər. Bir az sonra biz kafedən çıxdıq. Əfsuslar olsun, mən evə yolu unudum. Biz polisdən Azərbaycanca soruşduq Nizami Metro stansiyası haradadır. Əvvəlcə o, mənim sualımı başa düşmüşür. Sonra dedi ki, uzaqdadır. Bir az gözlədik, taksi gəldi. Taksi ilə evə çatdıq. Nəhayət biz qapını açdıq, otağa keçdik və qapını bağladıq. Azad dedi ki, o yatmaq istəyir. Mən cavabı vermədim. Otaqlarda çox isti idi. Mən pəncərəni açdım havanı dəyişmək üçün, zənbildən şeyləri götürdüm, şkafa qoydum və getdim yatdım.
Перевод.
Вчера я вместе с мужем вышли в город. Я в какой-то мере знакома с городом и хотела мужа тоже познакомить с ним. Он немного знает азербайджанский язык, но ничего не понимает. Он выучил много вещей, но часто забывает. Он говорит, что этот язык очень трудный. Я с ним согласна. Он прав. Азербайджанский язык трудный, но мне очень нравится. Я учу его с удовольствием.
Мы пошли, немного погуляли по Ичери Шехер. Вышли из Ичери Шехер и пришли в центр города, на площадь Фонтанов. Там прошлись по магазинам, купили 3-4 вещи для дома. Потом взяли такси и поехали к другу мужа. Вместе с его другом вышли в кафе. В кафе мы пообедали. Друг Азада сказал, что он снова приехал в Баку и совсем не знает город. Мы сказали ему, что Баку – очень красивый город, нам нравится. Мы рассказали о интересных местах Баку. Час побыли в кафе. Мы покушали, они выпили много пива. Немного позже мы вышли из кафе. К сожалению, я забыла дорогу домой. Мы спросили у полицейского где находится станция метро Низами. Сначала он не понял мой вопрос. Потом сказал, что далеко. Немного подождали, подъехало такси. На такси добрались домой. Наконец, мы открыли дверь, прошли в комнату и закрали дверь. Азад сказал, что он хочет спать. Я не ответила. В комнатах было очень жарко. Я открыла окно, чтобы проветрить комнату (досл. – чтобы поменять погоду), взяла вещи из корзины, положила в шкаф и пошла спать.
Mən onunla razıyam (razı oluram?). O, düz olur (düz deyir?).
Mən onunla razıyam - я с ним согласен / согласна (в данный момент или вообще). Это правильный перевод.
Razı oluram - я бываю согласна, соглашаюсь (с кем-то, с чем-то).
Например: Əksər hallarda bu fikirlə razı oluram - в большинстве случаев я бываю согласна(соглашаюсь) с этим мнением.
O, düz deyir - он правильно говорит / он прав.
Например: O düz deyir ki, susmaq olmaz. - Он правильно говорит, что молчать нельзя.
Также "он прав" - o haqlıdır.
O, həmişə haqlıdır - он всегда прав.
Sonra taksi mindik (götürdük)
Biz taksi tutduq - мы взяли / поймали такси.
Biz taksiyə mindik - мы сели в такси.
Mən pəncərəni açdım havanı dəyişmək üçün...
Я открыла окно, чтобы проветрить комнату (досл. – чтобы поменять погоду)...
- чтобы "поменять воздух".
Hava - это и "погода", и "воздух".
По самоучитею начала осваивать Будущее время (-(y)acaq; -(y)ecek).
Проспрягала несколько глаголов в этом времени.
Etmək
Mən edəcəyəm
Sən edəcəksən
O edəcək
Biz edəcəyik
Siz edəcəksiniz
Onlar edəcəklər
Oxumaq
Mən oxuyacağam
Sən oxuyacaqsan
O oxuyacaq
Biz oxuyacağıq
Siz oxuyacaqsınız
Onlar oxuyacaqlar
Danışmaq
Mən danışacağam
Sən danışacaqsan
O danışacaq
Biz danışacağıq
Siz danışacaqsınız
Onlar danışacaqlar
Gözləmək
Mən gözləyəcəyəm
Sən gözləyəcəksən
O gözləyəcək
Biz gözləyəcəyik
Siz gözləyəcəksiniz
Onlar gözləyəcəklər
Gəlmək
Mən gələcəyəm
Sən gələcəksən
O gələcək
Biz gələcəyik
Siz gələcəksiniz
Onlar gələcəklər
Öyrənmək
Mən öyrənəcəyəm
Sən öyrənəcəksən
O öyrənəcək
Biz öyrənəcəyik
Siz öyrənəcəksiniz
Onlar öyrənəcəklər
Açmaq
Mən açacağam
Sən açacaqsan
O açacaq
Biz açacağıq
Siz açacaqsınız
Onlar açacaqlar
Sevmək
Mən sevəcəyəm
Sən sevəcəksən
O sevəcək
Biz sevəcəyik
Siz sevəcəksiniz
Onlar sevəcəklər
Bilmək
Mən biləcəyəm
Sən biləcəksən
O biləcək
Biz biləcəyik
Siz biləcəksiniz
Onlar biləcəklər
Olmaq
Mən olacağam
Sən olacaqsan
O olacaq
Biz olacayık
Siz olacaqsınız
Onlar olacaqlar
Olga Maximenko,
Хочу спросить по поводу слов, которые я добавляла в текст в предыдущем упражнении:
Əvvəlcə o, mənim sualımı başa düşmüşür. Sonra dedi ki, uzaqdadır.
Я тут употребила прошедшее время -miş, потому что тут идет очередность действий: сначала не понял вопрос, потом сказал...
Правильно?
- Ариф, что ты делаешь вечером?
- Вечером я буду читать книгу. У меня есть интересная книга.
- А ты что будешь делать, Лейла?
- Я буду изучать английский язык, потом смотреть новый фильм, а вечером буду учить тебя танцам.
- А наши туристы, что будут делать?
- Сейчас они заказывают билет в Киев и Москву. Там живут их друзья. Потом они тоже будут смотреть новый фильм. А вечером будут танцевать на дискотеке.
- Ты не прав. Они не ходят на дискотеки. Они отдыхают, танцуют в ресторанах.
- Как: Я не прав? Взрослые ходят в ресторан. А молодые ходят к берегу моря (на набережную) и каждый день вечером бывают на дискотеках.
- Хорошо, а что будет делать Эльшан?
- Утром Эльшан будет читать лекцию в университете, потом будет учить испанский язык, а вечером – отдыхать.
Отредактировано Seyidova (2009-11-01 12:36:20)
У меня нет времени
- Когда ты будешь обедать?
- Я не буду обедать. У меня сейчас нет времени.
- Ты когда со мной согласишься?
- Никогда. Я вообще не хочу тебя слушать.
- Отлично, ты сегодня опоздаешь на лекцию?
- Да. Потому что у меня или нет времени, или мало.
- У тебя нет времени? А что ты делаешь утром, днем и вечером?
- Утром, днем и вечером я изучаю азербайджанский язык.
Упр.12 (стр. 114-115) Просклоняйте словосочетания в прошедшем и будущем временах.
Ждать письмо – məktub gözləmək
Mən məktub gözlədim gözləyəcəyəm
Sən məktub gözlədin gözləyəcəksən
O məktub gözlədi gözləyəcək
Biz məktub gözlədik gözləyəcəyik
Siz məktub gözlədiniz gözləyəcəksiniz
Onlar məktub gözlədilər gözləyəcəklər
Опоздать на московский поезд – Moskva poezdi gecikmək
Mən Moskva poezdi gecikdim gecikəcəyəm
Sən Moskva poezdi gecikdin gecikəcəksən
O Moskva poezdi gecikdi gecikəcək
Biz Moskva poezdi gecikdik gecikəcəyik
Siz Moskva poezdi gecikdiniz gecikəcəksiniz
Onlar Moskva poezdi gecikdilər gecikəcəklər
Открыть дверь – qapı açmaq
Mən qapı açdım açacağam
Sən qapı açdın açacaqsan
O qapı açdı açacaq
Biz qapı açdıq açacağıq
Siz qapı açdınız açacaqsınız
Onlar qapı açdılar açacaqlar
Любить путешествовать - səyahət etməyi sevmək
Mən səyahət etməyi sevdim sevəcəyəm
Sən səyahət etməyi sevdin sevəcəksən
O səyahət etməyi sevdi sevəcək
Biz səyahət etməyi sevdik sevəcəyik
Siz səyahət etməyi sevdiniz sevəcəksiniz
Onlar səyahət etməyi sevdilər sevəcəklər
Давать ответ – cavab vermək
Mən cavab verdim verəcəyəm
Sən cavab verdin verəcəksən
O cavab verdi verəcək
Biz cavab verdik verəcəyik
Siz cavab verdiniz verəcəksiniz
Onlar cavab verdilər verəcəklər
Закрывать пустую коробку – boş qutu bağlamaq
Mən boş qutu bağladım bağlayacağam
Sən boş qutu bağladın bağlayacaqsan
O boş qutu bağladı bağlayacaq
Biz boş qutu bağladıq bağlayacağıq
Siz boş qutu bağladınız bağlayacaqsınız
Onlar boş qutu bağladılar bağlayacaqlar
Слушать радио – radioya qulaq asmaq
Mən radioya qulaq asdım asacağam
Sən radioya qulaq asdın asacaqsan
O radioya qulaq asdı asacaq
Biz radioya qulaq asdıq asacağıq
Siz radioya qulaq asdınız asacaqsınız
Onlar radioya qulaq asdılar asacaqlar
Azərbaycan dilini bir az bilir, ancaq heç başa düşmür.
Ничего не понимает - heç nə başa düşmür.
Heç başa düşmür - вообще не понимает.
Əfsuslar olsun, mən evə yolu unudum.
- unutdum. В прошедшем времени все согласные остаются на своих местах.
Əvvəlcə o, mənim sualımı başa düşmüşür.
- başa düşmədi / düşməmişdir (не понял).
Mən cavabı vermədim.
Mən cavab vermədim. - Я не ответил(а). Здесь не нужно добавлять окончание винительного падежа, потому что существует глагол cavab vermək (отвечать, давать ответ). Если слово cavab входит в состав других словосочетаний, оно будет склоняться по падежам.
Например: cavabını gözləyirəm - жду от тебя ответа (дословно - твоего ответа).
Также - если перед ним (т.е. словом cavab) находится определение, уточняющее слово:
"Özün bilirsən" cavabını verdim. - "Ты сам знаешь", - ответил я.
("Özün bilirsən" cavabı - ответ "Ты сам знаешь").
Siz deyən kimi cavabı verdim - ответил так, как Вы сказали.
Azad dedi ki, o yatmaq istəyir
Есть еще такое выражение, как yuxusu gəlir (ему хочется спать - но это уже тогда, когда глаза вот-вот закроются. Или когда в кино, в транспорте засыпаешь). Дословно: "его сон приходит".
Хочу спросить по поводу слов, которые я добавляла в текст в предыдущем упражнении:
Əvvəlcə o, mənim sualımı başa düşməmişdir. Sonra dedi ki, uzaqdadır. Я тут употребила прошедшее время -miş, потому что тут идет очередность действий: сначала не понял вопрос, потом сказал...
Правильно?
Лично я тоже употребила бы время на -miş. Здесь и результат действия (вижу, что человек меня не понимает), и само действие предшествует другому.
Azadın dostu dedi ki, o Bakıya təzə gəlib və şəhəri heç tanımır.
Друг Азада сказал, что он снова приехал в Баку и совсем не знает город.
Təzə gəlib - только что приехал, совсем-совсем недавно приехал (или təzə, или təzəсə).
Снова - təzədən (или yenidən).
Biz olacayık
- olacağıq.
Ты не прав. Они не ходят на дискотеки. Они отдыхают, танцуют в ресторанах.
По смыслу можно перевести и как "ты ошибаешься".
Перевод последнего предложения: "Очень хорошо, мы будем вместе отдыхать".
Çox yaxşı, biz bir yerdə istirahət edəcəyik.
Отлично, ты сегодня опоздаешь на лекцию?
Конечно же, ты сегодня опоздаешь на лекцию? (такой вот риторический вопрос получается).
Əlbəttə - конечно.
Отлично - əla.
Hər şey əladır. - Все отлично.
Открыть дверь – qapı açmaq
Mən qapı açdım açacağamЗакрывать пустую коробку – boş qutu bağlamaq
Mən boş qutu bağladım bağlayacağam
- qapını açdım / açacağam ,
- boş qutunu bağladım / bağlayacağam.
Указан конкретный предмет (коробка, которую я открыл или открою; дверь комнаты или входная дверь). В таком случае винительный падеж оформляется.
Mən Moskva poezdi gecikdim gecikəcəyəm
Moskva qatarına gecikdim / gecikəcəyəm.
Moskva qatarı - московский поезд.
Moskva qatarına - на московский поезд.
Опоздать куда?
Глагол gecikmək употребляется с дательно-направительным падежом.
Görüşə / imtahana gecikəcəyəm - опоздаю на встречу / на экзамен.
Спасибо за помощь. В тексте не помню даже то предложение, что пропустила=)))
1. Sən (mən, o, biz, siz, onlar) bazar günü nə edəcəksən? – Что ты (я, он, мы, вы, они) будешь делать в воскресенье?
2. Sən (mən, o, biz, siz, onlar) bazar ertəsi nə edəcəksən? (в понедельник)
3. Sən (mən, o, biz, siz, onlar) çərşənbə axşamı nə edəcəksən? (во вторник)
4. Sən (mən, o, biz, siz, onlar) çərşənbə nə edəcəksən? (в среду)
5. Sən (mən, o, biz, siz, onlar) cümə axşamı nə edəcəksən? (в четверг)
6. Sən (mən, o, biz, siz, onlar) cümə nə edəcəksən? (в пятницу)
7. Sən (mən, o, biz, siz, onlar) şənbə günü nə edəcəksən? (в субботу)
1. Bazar günü sən (mən, o, biz, siz, onlar) istirahət edəcəksən (edəcəyəm, edəcək, edəcəyik, edəcəksiniz, edəcəklər).
Bazar günü sən (mən, o, biz, siz, onlar) məktubu yazacaqsan (yazacağam, yazacaq, yazacağıq, yazacaqsınız, yazacaqlar).
2. Bazar ertəsi sən (mən, o, biz, siz, onlar) azerbaycan dilini öyrənəcəksən (öyrənəcəyəm, öyrənəcək, öyrənəcəyik, öyrənəcəksiniz, öyrənəcəklər).
Bazar ertəsi sən (mən, o, biz, siz, onlar) maraqlı kitabını oxuyacaqsan (oxuyacağam, oxuyacaq, oxuyacağıq, oxuyacaqsınız, oxuyacaqlar).
3. Çərşənbə axşamı sən (mən, o, biz, siz, onlar) televizora baxacaqsan (baxacağam, baxacaq, baxacağıq, baxacaqsınız, baxacaqar).
Çərşənbə axşamı sən (mən, o, biz, siz, onlar) radioya qulaq asacaqsan (asacağam, asacaq, asacağıq, asacaqsınız, asacaqlar).
4. Çərşənbə günü sən (mən, o, biz, siz, onlar) Moskvaya gedəcəksən (gedəcəyəm, gedəcək, gedəcəyik, gedəcəksiniz, gedəcəklər).
Çərşənbə günü sən (mən, o, biz, siz, onlar) səni gözləyəcəksən (gözləyəcəyəm, gözləyəcək, gözləyəcəyik, gözləyəcəksiniz, gözləyəcəklər).
5. Cümə axşamı sən (mən, o, biz, siz, onlar) bu hissəni oxuyacaqsan (oxuyacağam, oxuyacaq, oxuyacağıq, oxuyacaqsınız, oxuyacaqlar).
Cümə axşamı sən (mən, o, biz, siz, onlar) tamaşada oxuyacaqsan (oxuyacağam, oxuyacaq, oxuyacağıq, oxuyacaqsınız, oxuyacaqlar).
6. Cümə günü sən (mən, o, biz, siz, onlar) təzə mağazanı açacaqsan (açacağam, açacaq, açacağıq, açacaqsınız, açacaqlar).
Cümə günü sən (mən, o, biz, siz, onlar) cavabı unutacaqsan (unutacağam, unutacaq, unutacağıq, unutacaqsınız, unutacaqlar).
7. Şənbə günü sən (mən, o, biz, siz, onlar) evə gec gələcəksən (gələcəyəm, gələcək, gələcəyik, gələcəksiniz, gələcəklər).
Şənbə günü sən (mən, o, biz, siz, onlar) onun haqqında tanıyacaqsan (tanıyacağam, tanıyacaq, tanıyacağıq, tanıyacaqsınız, tanıyacaqlar).
Упр.14 (стр.115) Допишите соответствующие суффиксы.
1. Mən bu gün teatr haqqında danışmışam, sabah isə biz muzeylər haqqında qulaq asacağıq. – Я сегодня говорил о театре, а завтра мы будем слушать о музеях.
2. Sən bazar günü məni harada gözləmişsən? – Bağda. – Bəs, indi sən nə edirsən? İndi mən işə gedirəm. – Где ты в воскресенье ждал меня? – В саду. – А сейчас что делаешь? Сейчас я иду на работу.
3. Anar o çərşənbə günü axşam həkimlə danışdı və bizə dedi ki, anası hələ 5 gün xəstəxanada qalacaq. – В среду вечером Анар говорил с врачом и он нам сказал, что мама еще 5 дней останется в больнице.
4. Onlar dünən gecəyədək televizora baxdılar. Sonra yatdılar. (Onlar dünən gecəyədək televizora baxmışlar. Sonra yatdılar.) – Они вчера до ночи смотрели телевизор. Потом спали.
5. Sabah siz mehmanxanada qalacaqsınız və orada nahar edəcəksiniz. – Завтра вы останетесь в гостинице и там пообедаете.
6. O, indi yatır? O, təzə mühazirəyə qulaq asmır. – Он сейчас спит? Он не слушает новую лекцию.
1. – Sən kitab oxuyursan?
- Xeyr, mən kitab oxumuram. Mən istirahət edirəm.
- Sən kitab oxuyacaqsan?
- Xeyr, mən kitab oxumayacağam. Mən istirahət edəcəyəm.
2. – Sən aşağı düşürsən?
- Xeyr, mən aşağı düşmürəm. Mən yatıram.
- Sən aşağı düşəcəksən?
- Xeyr, mən aşağı düşməyəcəyəm. Mən yatacağam.
3. – Sən məni gözləyirsən?
- Xeyr, mən səni gözləmirəm. Mən anamı gözləyirəm.
- Sən məni gözləyəcəksən?
- Xeyr, mən səni gözləməcəyəm. Mən anamı gözləyəcəyəm.
4. – Sən futbola baxırsan?
- Xeyr, mən futbola baxmıram. Mən rəqs edirəm.
- Sən futbola baxacaqsan?
- Xeyr, mən futbola baxmacağam. Mən rəqs edəcəyəm.
5. Sən şəhərə çıxırsan?
- Xeyr, mən şəhərə çıxmıram. Mən evdə qalıram.
- Sən şəhərə çıxacaqsan?
- Xeyr, mən şəhərə çıxmayacağam. Mən evdə qalacağam.
6. - Sən bu sualı soruşursan?
- Xeyr, mən bu sualı soruşmuram. Mən cümlələrə suallar verirəm.
- Sən bu sualı soruşacaqsan?
- Xeyr, mən bu sualı soruşmacağam. Mən cümlələrə suallar verəcəyəm.
1. Sabah biz Londona gedəcəyik. 2. Bilmirəm, ancaq o, məmnuniyyətlə onu öyrənir. 3. O, sərgidə işləməcək. 4. Şənbə və bazar günü biz istirahət edəcəyik. 5. Aysel teatra saat beşdə gedəcək.
Şənbə günü sən (mən, o, biz, siz, onlar) onun haqqında tanıyacaqsan (tanıyacağam, tanıyacaq, tanıyacağıq, tanıyacaqsınız, tanıyacaqlar).
- sən onun haqqında (bir şey) öyrənəcəksən.
Если имеется в виду какая-нибудь информация о человеке, которую мы хотим (или нам нужно) узнать, то употребляется глагол öyrənmək.
Глагол tanımaq употребляется, если мы хотим сказать, что узнали (или не узнали) какого-то человека, или знаем его (достаточно хорошо или не очень).
Спасибо за помощь.
- искренне ценю внимание!
1. Sabah biz Londona gedəcəyik. 2. Bilmirəm, ancaq o, məmnuniyyətlə onu öyrənir. 3. O, sərgidə işləməcək. 4. Şənbə və bazar günü biz istirahət edəcəyik. 5. Aysel teatra saat beşdə gedəcək.
- işləməyəcək.
Отрицательная форма будущем времени образуется при помощи присоединения к основе глагола:
- отрицательной частицы -ma/mə,
- аффикса будущего времени -acaq/əcək,
- личных окончаний.
Поскольку аффикс будущего времени -acaq/əcək начинается на гласную, между ним и отрицательной частицей всегда должна стоять соединительная согласная y:
- işlə-mə-y-əcək, bax-ma-y-acaq-san.
Отрицательная форма будущем времени образуется при помощи присоединения к основе глагола:
- отрицательной частицы -ma/mə,
- аффикса будущего времени -acaq/əcək,
- личных окончаний.
Путаюсь немного. Ведь в настоящем времени из -ma/mə а и е выпадает, правильно? Или есть 2 варианта: может выпадать и нет ? Вроде выпадает...
Наверно, нужно составить таблицу времен, где указать в каком времени -ma/mə, а в каком - просто -m.
Надеюсь, поняли мою мысль:)
Отредактировано Seyidova (2009-11-04 19:18:27)
Xeyr, mən səni gözləməcəyəm.
Xeyr, mən futbola baxmacağam.
Xeyr, mən bu sualı soruşmacağam.
- gözləməyəcəyəm,
- baxmayacağam,
- soruşmayacağam.
- gözləməyəcəyəm,
- baxmayacağam,
- soruşmayacağam.
Я еле произношу эти слова))) Те что чаще встречаются и на слуху уже выучила, поэтому без пауз произношу, а вот такие по слогам))))
Отредактировано Seyidova (2009-11-04 19:20:41)
Bazar günü sən (mən, o, biz, siz, onlar) məktubu yazacaqsan (yazacağam, yazacaq, yazacağıq, yazacaqsınız, yazacaqlar).
Bazar ertəsi sən (mən, o, biz, siz, onlar) azerbaycan dilini öyrənəcəksən (öyrənəcəyəm, öyrənəcək, öyrənəcəyik, öyrənəcəksiniz, öyrənəcəklər).
Bazar ertəsi sən (mən, o, biz, siz, onlar) maraqlı kitabını oxuyacaqsan (oxuyacağam, oxuyacaq, oxuyacağıq, oxuyacaqsınız, oxuyacaqlar).
- məktub yazacaqsan. Здесь не указывается, кому именно, какое письмо будут писать. Это просто письмо. Поэтому винительный падеж не оформляется (аналогия с неопределенным артиклем).
- azərbaycan dilini,
- maraqlı (bir) kitab oxuyacaqsan. Будешь читать какую-то интересную книгу. Винительный неоформленный падеж.
Если "будешь читать эту интересную книгу", то bu maraqlı kitabı oxuyacaqsan. В этом случае употребляется уже винительный оформленный падеж (какую именно книгу).
Я еле произношу эти слова))) Те что чаще встречаются и на слуху уже выучила, поэтому без пауз произношу, а вот такие по слогам))))
Азербайджанцы их, наверное, на одном дыхании произносят. Типа baxmacam.
Olga Maximenko,
Что касается винительного падежа, то у меня с ним проблемы еще всё-таки есть. Так было с родительным. Он мне казался самым трудным, а сейчас то же самое с винительным.
Cümə axşamı sən (mən, o, biz, siz, onlar) tamaşada oxuyacaqsan (oxuyacağam, oxuyacaq, oxuyacağıq, oxuyacaqsınız, oxuyacaqlar).
- tamaşada mahnı oxuyacaqsan. Можно добавить для уточнения (будешь петь песню).
Просто глагол означает и "петь", и "учиться" (где-то), и "читать" (книгу или стихи, например):
- şeir oxuyacaqsan - будешь читать стихи.
Cümə günü sən (mən, o, biz, siz, onlar) cavabı unutacaqsan (unutacağam, unutacaq, unutacağıq, unutacaqsınız, unutacaqlar).
Unudacaksan.
Mən bu gün teatr haqqında danışmışam, sabah isə biz muzeylər haqqında qulaq asacağıq. – Я сегодня говорил о театре, а завтра мы будем слушать о музеях.
muzeylər haqqında dinləyəcəyik,
maraqlı şeylər dinləyəcəyik - послушаем интересные вещи.
1. Sabah biz Londona gedəcəyik. 2. Bilmirəm, ancaq o, məmnuniyyətlə onu öyrənir. 3. O, sərgidə işləməyəcək. 4. Şənbə və bazar günü biz istirahət edəcəyik. 5. Aysel teatra saat beşdə gedəcək.
Biz Londona sabah gedəcəyik. - Мы поедем в Лондон завтра.
Biz şənbə və bazar günü istirahət edəcəyik. - Мы будем отдыхать в субботу и воскресенье
(по субботам и воскременьям - şənbə və bazar günləri).
Слово, к которому ставится вопрос (и которое отвечает на этот самый вопрос), ставится перед сказуемым.
Biz Londona nə vaxt gedəcəyik? (когда?)
Biz Londona sabah gedəcəyik. (завтра)
Sabah hara(ya) gedəcəyik? (куда?)
Sabah Londona gedəcəyik. (в Лондон)
Путаюсь немного. Ведь в настоящем времени из -ma/mə а и е выпадает, правильно? Или есть 2 варианта: может выпадать и нет ? Вроде выпадает...
Отрицательная основа глагола образуется путем присоединения к основе глагола аффикса –ma / -mə.
Отвечает на вопрос: чего не делать (не сделать)? К примеру: gəlməmək ( «не прийти, не приходить»); baxmamaq («не смотреть»);
sevinməmək («не радоваться»); oxumamaq («не читать? не учиться»); görüşməmək («не встречаться, не видеться»); ağıllanmamaq («не поумнеть»); sakitləşməmək («не успокоиться»); unutmamaq («не забывать»).
При спряжении глаголов в отрицательной форме настоящего времени аффикс –ma / -mə как бы «сокращается» до одной согласной -m. Она ставится перед аффиксом настоящего времени -ir / -ır / -ür /-ur (которые добавляются к основе, если она заканчивается на согласный звук; например, baxmaq, gəlmək и т.д.).
Если же основа глагола заканчивается на гласный (напр., oxumaq, oynamaq), то, как вы помните, при спряжении глагола между ней и аффиксом настоящего времени появляется соединительная согласная -y. В отрицательной форме настоящего времени -m занимает место этой соединительной согласной.
Примеры.
- Для основ, которые заканчиваются на согласную.
Baxmamaq – не смотреть.
Baxmıram – не смотрю,
baxmırsan – не смотришь,
baxmır – не смотрит,
baxmırıq – не смотрим,
baxmırsınız – не смотрите,
baxmırlar – не смотрят.
Gəlməmək – не приходить.
Gəlmirəm – не прихожу,
gəlmirsən – не приходишь (и т.д.),
gəlmir, gəlmirik, gəlmirsiniz, gəlmirlər.
Sevinməmək – не радоваться.
Sevinmirəm – не радуюсь (и т.д.), sevinmirsən, sevinmir, sevinmirik, sevinmirsiniz, sevinmirlər.
Görüşməmək – не видеться (с кем.-л.), не встречаться.
Görüşmürəm, görüşmürsən, görüşmür, görüşmürük, görüşmürsünüz, görüşmürlər.
- Для основ, которые заканчиваются на гласную.
Oxumamaq – не учиться, не читать, не петь.
Oxumuram, oxumursan, oxumur, oxumuruq, oxumursunuz, oxumurlar.
Oynamamaq – не танцевать, не играть.
Oynamıram, oynamırsan, oynamır, oynamırıq, oynamırsınız, oynamırlar.
Qınamamaq – не осуждать, не упрекать.
Qınamıram, qınamırsan, qınamır, qınamırıq, qınamırsınız, qınamırlar.
При спряжении глаголов в отрицательной форме настоящего времени аффикс –ma / -mə как бы «сокращается» до одной согласной -m.
При спряжении глаголов в отрицательной форме будущего (категорического) времени (на –acaq / -əcək),
а также в прошедшем категорическом времени (на -dı)
и в настоящем совершенном (на -mış)
аффикс –ma / -mə остается «в своем прежнем состоянии».
Слово, к которому ставится вопрос (и которое отвечает на этот самый вопрос), ставится перед сказуемым.
Я это помню, но постоянно забываю...
аффикс –ma / -mə остается «в своем прежнем состоянии».
Если я правильно поняла, то это потому что суффиксы прошедших времен начинаются на согласную, а будущего ... просто по правилу.
Если я правильно поняла, то это потому что суффиксы прошедших времен начинаются на согласную, а будущего ... просто по правилу.
Parlaq bir fikirdir ))):
Parlaq bir fikirdir ))):
Это что-то вроде .. хм.. блестящее мнение (идея)?
Спасибо Вам ОГРОМНОЕ за объяснения и за то что находите для этого время!
У меня стремление выучить азерб. язык увеличивается:)
Отрицательная форма в будущем времени.
Возьмем опять же для примера наши глаголы.
- Те, которые заканчиваются на согласную.
Baxmamaq – не смотреть.
Baxmayacağam – не буду смотреть,
baxmayacaqsan – не будешь смотреть,
baxmayacaq – не будет смотреть,
baxmayacağıq – не будем смотреть,
baxmayacaqsınız – не будете смотреть,
baxmayacaqlar – не будут смотреть.
Gəlməmək – не приходить.
Gəlməyəcəyəm – не буду приходить, не приду,
gəlməyəcəksən – не придешь (и т.д.),
gəlməyəcək, gəlməyəcəyik, gəlməyəcəksiniz, gəlməyəcəklər.
Sevinməmək – не радоваться.
Sevinməyəcəyəm, sevinməyəcəksən, sevinməyəcək, sevinməyəcəyik, sevinməyəcəksiniz, sevinməyəcəklər.
Görüşməmək – не видеться, не встречаться.
Görüşməyəcəyəm, görüşməyəcəksən, görüşməyəcək, görüşməyəcəyik, görüşməyəcəksiniz, görüşməyəcəklər.
- Те, которые заканчиваются на гласную.
Oxumamaq – не учиться, не читать...
Oxumayacağam, oxumayacaqsan, oxumayacaq, oxumayacağıq, oxumayacaqsınız, oxumayacaqlar.
Oynamamaq – не танцевать...
Oynamayacağam, oynamayacaqsan, oynamayacaq, oynamayacağıq, oynamayacaqsınız, oynamayacaqlar.
Parlaq bir fikirdir ))):
Это что-то вроде .. хм.. блестящее мнение (идея)?
Блестящая идея.
Спасибо Вам ОГРОМНОЕ за объяснения и за то что находите для этого время!
У меня стремление выучить азерб. язык увеличивается:)
Спасибо и Вам! Очень рада!
Азербайджанский язык очень красивый, мелодичный. Грамматика, конечно, сначала кажется сложной.
Но по сравнению с грамматикой русского языка она намного проще.
Но по сравнению с грамматикой русского языка она намного проще.
Соглашусь. Но что касается произношения, то лично для меня азербайджанский язык сложноватый. Нужна речевая практика, тогда быстрее заговорю, а ее у меня очень мало пока что.
1. Sən indi nə edirsən? – İndi mən qəzet oxuyuram. – Bəs sən sabah nə edəcəksən? – Mən yatacağam. – Bəs Samir haradadır? O indi nə edir? – O, buradadır. O, radioya qulaq asır və səni gözləyir.
2. Anar, unutma, cümə günü mən Tbilisə gedəcəyəm və sən turistləri ekskursiyaya götürəcəksən. Razısan? – Məmnuniyyətlə. – Ancaq əvvəlcə mən şeylərimi yığacağam və sonra anamın yanına gedəcəyəm. O, bizim bağımızda bir az istirahət etmək istəyir. – Sən Tbilisə necə (nə ilə) gedəcəksən: qatarla, yoxsa avtobusla? – Qatarla.
3. Mən Nizami metro stansiyasına yaxın yaşayıram. Mənə səni görmək lazımdır. Saat üçdə gəl. Mən səni gözləyəcəyəm. Gecikmə. Bizim küçəmizdə çoxlu böyük ev və mağaza var. Bizim evimiz Azeri Drama teatrın yanındadır. Bu iki mərtəbəli evdir.
4. Şənbə günü səhər biz bazara gedəcəyik. O, uzaq deyil. Axşam isə biz teatrda Azərbaycan tarixi haqqında təzə tamaşaya baxacağıq.
- Севда, Вы говорите по-русски?
- Да, я говорю по-русски.
- Севда, Вы говорите по-французски?
- Нет, я не говорю по-французски.
- Ариф, ты говоришь по-испански?
- Я немного говорю по-испански, но мой друг Диего очень хорошо говорит по-испански. Он испанец.
- А ты говоришь по-английски?
- Да, говорю.
- Как ты говоришь по-русски и по-английски?
- По-русски очень хорошо говорю, а по-английски немного.
Вы здесь » Форум о прекрасном: Турции и всем, что с ней связано » Азербайджанский язык и культура Azeri and culture » Azərbaycan dili əlavə dərsləri - ikinci hissə